Een korte geschiedenis van zeilinstrumenten

Een van de eerste spelers op deze markt was Ted Kenyon, een briljante uitvinder en vriend van L. Francis Herreshoff en Albert Einstein. Er wordt beweerd dat deze drie mannen elk jaar van de kust van New England naar Block Island voeren. Het eerste patent dat in 1930 aan Ted Kenyon werd verleend, was voor een bootsnelheidsmeter die door zijn bedrijf Kenyon Instruments in Boston werd geproduceerd.

Een andere vroege speler op die markt was B&G. In februari 1955 begonnen majoor R.N. Gatehouse en Ronald Brookes met de productie van een radiorichtingzoeker die ze de Heron noemden. Het jaar daarna richtten ze de naamloze vennootschap Brookes and Gatehouse op, dicht bij Lymington aan de Engelse zuidkust, waar het bedrijf tot 1992 gevestigd zou blijven.

Een andere vroege speler op die markt was B&G. In februari 1955 begonnen majoor R.N. Gatehouse en Ronald Brookes met de productie van een radiorichtingzoeker die ze de Heron noemden. Het jaar daarna richtten ze de naamloze vennootschap Brookes and Gatehouse op, dicht bij Lymington aan de Engelse zuidkust, waar het bedrijf tot 1992 gevestigd zou blijven.

De grootste innovatie vond plaats in de belangrijkste arena voor zeilwedstrijdtechnologie: de America's Cup. Een van de voorlopers was Richard McCurdy. Hij had een analoge 'ware-windcomputer' voor de 12m-Valiant in de America's Cup van 1970 gebouwd, een project waarmee hij zijn masterscriptie in mei van dat jaar afrondde. De scriptie was gericht op het oplossen van een probleem waarmee navigatie-instrumenten ook nu nog worstelen, namelijk de berekening van een nauwkeurige 'ware wind' op basis van de gegevens van de sensoren op de boot: schijnbare wind, bootsnelheid en een kompas.

Helaas lukt het Valiant niet om de Cup te verdedigen en volgens bronnen uit die tijd was de aanvankelijke poging van McCurdy ook niet erg succesvol. Dus ging hij voor Kenyon Marine werken en begon aan de ontwikkeling van een nieuwe versie voor het Coureageous team, een deelnemer aan de voorwedstrijden van America's Cup in 1974. Het apparaat van McCurdy woog uiteindelijk ruim 27 kg en vergde waterkoeling, maar het leverde wel 32 gegevenskanalen aan een scherm met vier tekens. Dit werd het begin van de opmars van een zeer bekende naam in de sport: Ockam.

Image: Eventual 1970 Cup winner - Image by GLaDOS - by Aaron Doucett, CC BY-SA 3.0, 

Hoewel deze twee bedrijven in de jaren 80 grote spelers op de markt vormden, waren ze niet de enige. Signet Marine Electronics, gevestigd in Los Angeles en nog steeds actief, ontwikkelde een snelheidstransducer met schoepenrad, en ook LCD-schermen en een geïntegreerd systeem met microprocessor. Een ander bedrijf dat nog steeds een grote rol speelt (met name in de Franse markt), is NKE, dat in 1984 door Noël Kerebel werd opgericht.

De jaren 80 waren zeer productief wat betreft het ontwerp van navigatie-instrumenten. De sensoren werden steeds beter. In 1984 introduceerde B&G Sonic Speed, een instrument zonder de bewegende delen van een schoepenrad die door zeewier verstopt konden raken. Op maat gemaakte, verticale masttopunits verschenen in de America's Cup van 1987 en waren al snel standaard verkrijgbaar. Aan de systemen werden meer mogelijkheden voor gebruikersbeheer toegevoegd, waardoor demping en kalibratie konden worden aangepast. Dit was een eerste stap in wat een lange zoektocht naar nauwkeurigheid zou worden. Er werden lineaire kanalen gecreëerd om de uitgangsspanning door weegcellen of potentiometers te laten meten. Dit betekende dat functies zoals de roerhoek, de overlooppositie en de belasting van de voorstag konden worden gemeten.

Binnen de America's Cup-teams was een van de grootste spelers Graeme Winn, die in 1983 Sailmath Ltd oprichtte nadat hij voor het Britse Victory Challenge had gewerkt. Daar had hij een prestatieanalysesysteem ontwikkeld dat draaide op een ICL PERQ op de bijboot, en een tactisch systeem aan boord op basis van MS-DOS. Beide werden verder ontwikkeld voor de Cup van 1987 en gebruikt door Nieuw-Zeelandse, Britse en een van de Italiaanse teams.

In deze periode werd het concept van opzoektabellen voor windhoek- en windsnelheidskalibratie geïntroduceerd (mijn eigen kleine bijdrage aan het verhaal), net als het Ockam concept wallying (het wijzigen van doelsnelheden voor de windverschuivingen). En hoewel de wedstrijd Deed of Gift in 1988 niets voor de grotere Cup-gemeenschap heeft gedaan, introduceerde de Kiwi Big Boat belangrijke innovaties in de vorm van spanningsmeters om de tuigbelasting te bewaken en een zeer vroege versie van de cameragebaseerde zeilvormmeting die Sail Vision werd genoemd.

In april van dat jaar nam ik 's werelds eerste commercieel verkrijgbare, waterdichte, bovendekse tactische systeem mee naar zijn eerste regatta: de 6 kg wegende Sailmath Deckman. Het bezat veel van de elementen die we nu zouden herkennen als een modern instrumentarium voor wedstrijdzeilers. Die konden alleen maar nog beter worden.