Stuurautomaten: Inzicht in Prestatiefuncties

De meeste mensen weten hoe ze hun stuurautomaat kunnen in- en uitschakelen en de koers kunnen aanpassen met de knoppen voor stappen van 1 of 10 graden. Sommigen kunnen schakelen tussen kompas en windrichting, maar in de meeste gevallen wordt de kompaskoers gebruikt.

Toch zijn de huidige stuurautomaten ook in staat om te sturen, in sommige omstandigheden zelfs beter dan een mens. Maar om dit te bereiken hebt meer inzicht in de bediening nodig. Daarnaast moet u weten wanneer en waarom u aanpassingen maakt.

Dit vereist wat meer tijd bij het instellen, maar deze tijd is goed besteed, vooral als u met weinig bemanning en/of offshore vaart.

"In grote lijnen wordt de grootte van de hoek en de manier waarop deze aan de cilinder van de stuurautomaat wordt geleverd, berekend op basis van de som van drie belangrijke factoren die bekend staan als 'proportionele', 'integrale’ en 'afgeleide' feedbackregeling, samen bekend als PID," legt B&G Product Director Matt Eeles uit. "Aan boord van de boot kunnen deze drie factoren door de stuurman worden aangepast met behulp van drie functies."

Roer-gain – (P) dit verandert de grootte van de roerhoek die wordt gebruikt om weer op koers te komen en hoe snel dit wordt toegepast. Het verhogen van de gain betekent dat de stuurautomaat snel en agressief reageert op elk verzoek. Dit is de belangrijkste functie die wordt gebruikt om ervoor te zorgen dat de stuurautomaat op een geschikte manier reageert voor de huidige omstandigheden.

"Het is niet ongebruikelijk dat mensen denken dat ze altijd een hoge gain nodig hebben, maar in werkelijkheid is dat niet zo eenvoudig. We kunnen dit vergelijken met de besturing van een auto. Als je snel rijdt, wil je mogelijk dat geleidelijk een kleine hoek op de wielen wordt toegepast om van richting te veranderen dan wanneer je langzaam rijdt. De hoeveelheid versterking die je wilt, verschilt."

Autotrim – (I) Deze functie leert hoeveel loefgierigheid moet worden toegepast voor een stabiele koers. Als u deze instelling wijzigt, wordt de snelheid aangepast waarmee de stuurautomaat leert om te gaan met loefgierigheid.

"Om Autotrim te beoordelen en in te stellen terwijl de stuurautomaat is uitgeschakeld, zet u de boot op een ruime wind en stuurt u met de hand totdat u tevreden bent over hoe het roer aanvoelt. Schakel de stuurautomaat in en wacht totdat u ziet dat de koers hetzelfde blijft. Breng nu wat loefgierigheid in door bijvoorbeeld het hoofdzeil te ver aan te halen.

"Als de stuurautomaat niet snel genoeg compenseert, moet u Autotrim verlagen zodat deze sneller kan leren.”

Tegenroer (D) – Tegenroer is de functie die roerkracht in de tegenovergestelde richting toepast om doorschieten na de gewenste koers te stoppen.

"Om deze functie te controleren, laat u de boot varen op motorkracht en noteert u de hoek waarin u bent begonnen en waar u wilt dat de stuurautomaat stuurt. Breng vervolgens enkele grote koerswijzigingen van bijvoorbeeld 20-30 graden per keer aan. Daardoor kunt u zien of de stuurautomaat aan het over- of onderschrijden is

"Bij overschrijding moet Tegenroer worden verhoogd."

"Bij onderschrijding moet Tegenroer worden verlaagd."

Roer-gain – Pas dit aan om de stuurautomaat net zo goed als u te laten sturen. In 80% van de gevallen is dit de instelling die u aanpast.
Autotrim – Pas dit aan om de stuurautomaat beter dan u te laten sturen.
Tegenroer - Pas dit aan om de stuurautomaat beter dan u te laten sturen.

De draadloze afstandsbediening (WR10) is een belangrijk, zo niet essentieel onderdeel, want hiermee kunt u de stuurautomaat besturen vanaf elke plek op de boot.
Tenzij u op het punt staat om weggevaagd te worden of er een risico op een aanvaring bestaat, moet u de verleiding weerstaan om het over te nemen als de stuurautomaat zich niet gedraagt zoals u had verwacht of wilde.
Let in plaats daarvan op wat er gebeurt. U krijgt een beter inzicht in wat u moet veranderen om dingen te verbeteren als u begrijpt wat de stuurautomaat probeert te doen en waarom.
Weet hoe lang het duurt voordat het kompas bij is wanneer de boot afvalt rond een markering, vooral als u op het punt staat een zeil te hijsen. Soms start men te snel met hijsen, waardoor het fout gaat.
Als u hebt geprobeerd om te kalibreren en nog steeds problemen ondervindt, of als uw instrumenten op mysterieuze wijze niet meer gekalibreerd zijn, controleer dan of er geen metaal in de buurt van het kompas is. Is er bijvoorbeeld een gereedschapskist of een anker geplaatst, of is er iets anders van metaal naar beneden gevallen dat zich nu dicht bij het kompas bevindt en dit verstoort?
Verwacht niet te snel te veel van uw stuurautomaat. Schakel het apparaat niet voor de eerste keer in terwijl u rond de bovenste markering gaat.
En verwacht juist wel dat de stuurautomaat het niet altijd goed heeft. Het kost tijd om de juiste instellingen te vinden en vertrouwen op te bouwen.

Matt Eeles

Matt kwam in 2003 bij Brookes & Gatehouse nadat hij eerder werkte als software-engineer en een full-time Olympische campagne in de Tornado multihull-klasse voltooide. Nadat hij bij B&G begon op de afdeling O&O werd hij in 2020 Product Director.